Wiatr zmian: dobre perspektywy mimo złych prognoz klimatycznych?

Średnia prędkość wiatru znowu wzrasta. Niestety, wzrastają też poziom morza oraz ekstremalne zjawiska w skali globalnej.

Najnowsze analizy globalnych danych wiatrowych i klimatycznych analizowanych w latach 1978-2017 pokazują, że obserwowane do 2010 roku zmniejszenie średnich prędkości wiatru odwróciło się pomimo jednoczesnego wzrostu szorstkości powierzchni spowodowanego postępującą urbanizacją.

Na Konferencji Klimatycznej ONZ w Paryżu w 2015 roku rządy 195 państw podpisały Porozumienie Paryskie, połączone z obietnicą „ograniczenia globalnego ocieplenia do wartości znacznie poniżej dwóch stopni" oraz „dążenia" do utrzymania ocieplenia na poziomie 1,5 stopnia.

Kiedy w Niemczech emisja CO2 ma być neutralna? Na to, że prognozy Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) oceniające budżety CO2 dla poszczególnych krajów są zbyt wysokie, a tym samym zbyt optymistyczne, wskazują najnowsze oceny uwzględniające nieregularne wydarzenia, takie jak obecnie już obserwowane „sprzężenia zwrotne systemu ziemskiego", rozmarzanie wiecznej zmarzliny i wynikające z tego masowe uwalnianie dodatkowych gazów cieplarnianych.

Poziomy mórz wzrastają nieliniowo, coraz szybciej. W całym ubiegłym stuleciu poziom morza podniósł się o około 16 centymetrów; obecnie wzrost ten wynosi około 3,6 centymetra na dekadę, czyli ponad dwukrotnie więcej! Na Grenlandii i Antarktydzie pokrywy lodowe topnieją coraz mocniej, co jest skutkiem tego przyspieszenia.

Wioska Fairbourne w Walii wkrótce przestanie istnieć. Jej mieszkańcy nie otrzymują już od banków pożyczek na sfinansowanie własnych domów, a wioska jest opuszczana w ramach „projektu edukacyjnego zarządzania ryzykiem nadmorskim"! W dłuższej perspektywie nie da się jej już ochronić przed skutkami zmian klimatu.

Ekstremalne zjawiska pogodowe znacznie nasilają się na całym świecie. Czas trwania i częstotliwość fal upałów już wpływają na bezpieczeństwo dostaw żywności, zmiana klimatu jest niebezpieczna! W Kalifornii ponad sto tysięcy osób musi ponownie uciekać przed nowymi pożarami lasów.

Pożary lasów w południowej Kalifornii – wiadomość telewizyjna Tagesschau

W Niemczech temperatury wzrosły już znacznie powyżej średniej światowej, obecna dekada jest cieplejsza o około 1,9 stopnia Celsjusza. Nieuchronnie zbliżają się nieodwracalne zmiany związane z drastycznym wzrostem poziomu morza, masowym wymieraniem gatunków, regresja nie będzie już możliwa.
Aby ustabilizować obecny poziom temperatury, emisja „netto CO2” musi zostać zredukowana do zera. Oznacza to, że ilość CO2, która dostaje się do atmosfery, musi być równa ilości, która jest usuwana. Ta równowaga pomiędzy „źródłami CO2" a „pochłaniaczami" nazywana jest również „zerową emisją netto" lub „neutralnością klimatyczną", połączoną z powolnym zmniejszaniem się koncentracji CO2 w atmosferze: do czasu osiągnięcia nowej równowagi emisje są pochłaniane przez biosferę na lądzie i w oceanach, w połączeniu z prawie stałą temperaturą globalną.

Wahania w różnicach ciśnienia powietrza pomiędzy Wyżem Azorskim na południu a Niżem Islandzkim na północy Atlantyku znane są jako Oscylacja Północnoatlantycka (NAO). Najnowsze wyniki badań naukowców z Uniwersytetu Princeton pod kierownictwem Zhenzhonga Zenga wskazują, że NAO jest główną przyczyną niedawnego gwałtownego odwrócenia tendencji do zmniejszania się prędkości wiatru do 2010 roku. Od tego czasu średnia prędkość wiatru ponownie wzrasta, o 0,25 m/s na dekadę.

Ograniczenie globalnego ocieplenia do 1,5°C lub 2°C będzie jednak możliwe tylko wtedy, gdy interwencje człowieka w wielu istotnych sektorach doprowadzą do koniecznej redukcji emisji CO2. Emisje muszą bardzo szybko spaść we wszystkich głównych sektorach społeczeństwa, w tym w gospodarce budowlanej, mieszkalnej, w przemyśle, transporcie, rolnictwie, leśnictwie i sposobach użytkowaniu gruntów (AFOLU). Elektryfikacja transportu, zmniejszenie naszego „śladu węglowego" w konsumpcji żywności, zwiększenie produkcji energii odnawialnej są – oprócz stopniowego wycofywania węgla z sektora energetycznego – niezbędnymi środkami do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych.

Wspólnie możemy przeciwdziałać dramatycznym zmianom, które obecnie znów stały się widoczne: nawet przy teoretycznym założeniu turbiny wiatrowej o mocy 2,5 MW i średnicy rotora 120 m, w połączeniu ze wzrostem prędkości wiatru udowodnionym przez naukowców z Uniwersytetu Princeton, uzysk energii w Europie w latach 2010-2017wzrósłby o 22 +/- 4%.

Wciąż jednak brakuje strategii repoweringu istniejących projektów oraz subsydiowania na określony czas dalszego funkcjonowania starych elektrowni w okresie przejściowym, aby zrekompensować wpływ środków podjętych w walce z epidemią Covid-19 na cenę giełdową i wypełnić okres do czasu wejścia w życie w 2025 r. ceny CO2 ustalonej przez rząd niemiecki na poziomie 55 euro za tonę.

„Jesteśmy przekonani o tym, że jeśli politycy nie tylko ogłoszą, ale także przewidująco i prawidłowo określą warunki ramowe, prasa na całym świecie nie musi być zdominowana tylko przez złe wiadomości, produkcja energii odnawialnej będzie mogła skutecznie przyczynić się do ochrony klimatu" – uważają Heike Kröger i Ubbo de Witt, partnerzy zarządzający Projekt Firmengruppe. Średnia moc zainstalowanej w 2019 roku turbiny wiatrowej wynosiła już około 3,3 MW, czyli więcej niż przewidywali naukowcy.

To oczekiwanie naukowców spełniło się z nawiązką, więc możemy zrobić jeszcze coś, aby i pozostałe scenariusze nie stały się dla nas gorzką rzeczywistością!

Tagesschau Beitrag – Signalfarbe Rot

IFRC Reference Centre for Psychosocial Support